از سفر می‌ترسم مثل حافظ
تاریخ انتشار: ۱۲ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۳۱۲۷۶
بهاءالدین خرمشاهی می‌گوید ترس از سفر دارد و در این زمینه همدرد حافظ است نه مقلدش.
به گزارش ایسنا، بهاءالدین خرمشاهی که به گفته خودش مانند اغلب قدیمی‌ها و قزاونه دواسمی است و نام خانگی و خودمانی‌اش ضیاءالدین است، امروز (دوازدهم فروردین) هفتادوهشتمین برگ از دفتر زندگی خود را ورق می‌زند.
او نویسنده، مترجم، طنزپرداز، فرهنگ‌نویس، حافظ‌شناس، شاعر و همچنین یکی از قرآن‌پژوهان و مترجمان قرآن کریم به زبان فارسی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خرمشاهی درباره تاریخ تولدش در زندگی‌نامه خودنوشتش که به نام «فرار از فلسفه» در نشر قطره منتشر شده، نوشته است: «گویند مرا چو زاد مادر، طبق گفته طنزآمیز برادر بزرگ‌ترم جناب جلال‌الدین خرمشاهی ۱۳ فروردین ۱۳۲۴ ش بوده است. که درست نیست. یعنی روز تولدم ۱۲ فروردین و روز صدور شناسنامه‌ام ۱۴ فروردین است.
خرمشاهی در ادامه با نقل گفت‌وگویش با مادرش نوشته است: «می‌خواستم یک‌بار دیگر از شما راجع‌به تولدم یپرسم. چون دارم زندگی‌نامه خودنوشت می‌نویسم، لازم است درستش را به من بگویید، اگر ۱۳ فروردین هم باشد، پنهان نکنید، زیرا برای من هیچگونه نحسی نداشته است، تازه این خرافات که واقعیتی ندارد، شما که باکمالید و از خاندان علم هستید.
- مادرجان چند سال پیش هم که پرسیدی گفتم، والله بالله شما شب دوازدهم فروردین به دنیا آمدی. عصر یا غروب دوازدهم.
شب دوازدهم یا شب سیزدهم؟
-نه شب یا سحرگاه دوازدهم.
هیچ دلیلی، قرینه‌ای، چیزی دارید؟
- بله پدرت می‌گفت خدا را شکر که تولد تو به شب یا روز سیزدهم فروردین نکشید.
بعدها کتابی از پدرم را پیدا کردم که در حاشیه‌اش نوشته بود بنده در سحرگاه دوازدهم فرودین به دنیا آمده‌ام. او دلیلی نداشته که نادرست بگوید/بنویسد.
او درباره نام خانوادگی‌اش نیز نوشته است: «پدرم می‌گفت نام خانوادگی ما که خُرّمشاهی است، صورت اختصاری خوارزمشاهی است، که بعدها فهمیدم اشتباه می‌کرده است. بعدها یعنی در حدود سال ۱۳۴۳ و ۱۳۴۴ ش که دانشجوی سال‌های اول دوره لیسانس در دانشکده ادبیات بودم، و استاد ابراهیم پورداود مترجم و مفسر اوستا یکی از بزرگ‌ترین ایران‌باستان‌شناسان قرن چهاردهم هجری شمسی، پس از بازنشستگی، به میل خودش هفته‌ای یک دوساعت در دانشکده ادبیات تدریس می‌کرد و ما این سعادت را یافته بودیم که شاگردش باشیم، در اسم خانوادگی من دقیق شد و گفت آیا شما اهل خرمشاه یزد نیستید؟ بنده نمی‌دانستم چه بگویم، گفتم والله ما اهل قزوین هستیم و پدرم اهل الویر ساوه است. ایشان گفت که رساله‌ای به نام خرمشاه دارد که گویا منتشر از سوی دانشگاه تهران بود، و تهیه‌اش کردم. از زبان تاتی- پهلوی‌وار مردم الویر که بعضی درباره آن تحقیق کرده بودند، و بودن گورستانی به نام گیره‌وا یعنی گبرآباد در الویر، رفته رفته پی بردم که خرمشاهیان الویر گروهی از زردشتیان خرمشاه یزد بوده‌اند که به الویر ساوه کوچیده‌اند و رفته‌رفته به آیین مسلمانی درآمده‌اند. لذا این شعر حافظ بیشتر برایم معنی پیدا کرد: «از آن به دیر مغانم عزیز می‌دارند/ که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست».
اما پدرم که در اسلام و تشیع رسوخی تمام داشت، این پیشینه و کشف بنده را خوش نداشت و برای او خوشایند نبود که اجدادش زردشتی بوده باشند.»
یهاءالدین خرمشاهی می‌گوید همواره از سیاست نظری و عملی بی‌اطلاع و گریزان بوده و معتقد است بی‌حسی سیاسی و بی‌علاقگی‌اش به سیاست را از پدرش به ارث برده‌است.
ترس از سفر یکی از ویژگی‌های این حافظ‌شناس است که به گفته خودش برخی گمان می‌کنند این ویژگی تقلید از حافظ است. او نوشته است: «ترس از سفر هم در بنده ریشه‌ای عمیق دارد. خوشبختانه در کتابی انگلیسی که درباره ترس‌های بیمارگونه بی‌دلیل است، و صدها ترس مرضی را از غبارترسی، گربه‌ترسی، تاریکی‌ترسی، تنهایی‌ترسی، ترس از ارتفاع، ترس از آسانسور و مکان مسدود، و برعکس ترس از مکان باز و غیره مطرح کرده است، و نامش Phobias به مدخل و مقوله «ترس از سفر» (travel phobia) برخوردم. بعضی از دوستانم که این ترس وسواسی من خبر دارند و می‌دانند که حافظ‌پژوه هستم، گمان می‌کنند که این وسواس را به تقلید از حافظ در پیش گرفته‌ام. حال آن‌که من با حافظ فقط همدردم. و البته به شعرهای ضدسفر او هم استناد می‌کنم.
بنده معتقدم که عشق جنون‌آسایی که مردم به سفر دارند از تنوع‌طلبی و طمعکاری است، و مقادیر زیادی هم هول و هیجان است. دیدن جاهای تازه، آدم‌های تازه، زندگی‌های متفاوت و غیره برای مردم عادی و متعارف جاذبه دارد. برای خواص و اهل علم هم جاذبه دارد اما تنوع‌طلبی و طمعکاری در من ریشه ندارد. من عاشق تکرارم. و به نحوی متناقض‌نما برآنم که تکرار پرطراوت است. به قول سهراب سپهری «و او به شیوه باران/ پر از طراوت تکرار بود»؛ زیرا به قول آن حکیم باستانی یونانی یا چینی، در یک رودخانه دوبار نمی‌توان شنا کرد. یعنی شنای دوم که در همان رودخانه اول صورت می‌گیرد، با آب دیگری است، و با حال دیگری.
تکرار اساس زندگی است. خوردن و خفتن ما تکراری است. ضربان قلب و دم‌زدن ما هم تکراری است و انس و علاقه‌ای که ما به زندگی و مظاهر آن داریم همه زاده تکرار است.
بعضی ایرادگیران به ما معتقدان نماز و روزه، ایراد می‌گیرند که نماز یک پدیده تکراری و تکرار مکررات است اما هرگز هیچ دو نمازی شبیه به هم نیست. چنان‌که هیچ دو کاری شبیه به هم نیست.
یک دلیل دیگر بنده، برای توجیه ترس از سفر این است که می‌گویم: مسائل مهم و ابدی و جهانی، در واقع جهانی است. همه‌جا مردم بیمار می‌شوند، و درس می‌خوانند، و ازدواج می‌کنند، و افسرده می‌شوند و با هم قهر و آشتی می‌کنند، و مسائل دیگر هم با آن‌که ظاهرا باهم فرق دارند در معنی و باطن فرق ندارند. غذاهای چینی و هندی با غذای اروپایی و ما ایرانیها خیلی فرق دارد. اما غذا خوردن یا خوردن غذا و احساس سیری و گرسنگی همه‌جا یکسان است.
بنده فقط به یک سفر اعتقاد دارم آن هم سفر حج است، و پس از آن سفر آخرت و رباعیی در این باره سروده‌ام: «این بنده همیشه در وطن خواهد بود/ بیزار ز آمدن – شدن خواهد بود/ هرگز نروم سفر مگر از دنیا/ آن نیز خلاف میل من خواهد بود».
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: بهاءالدین خرمشاهی میراث فرهنگی گردشگري نوروز 1402 تئاتر كودك درگذشت آذربايجان شرقي سفر تخريب میراث فرهنگی گردشگري نوروز 1402 آذربايجان شرقي ترس از سفر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۳۱۲۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ویژگی یک استاد نمونه، همیشه شاگرد خوب بودن است
به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از همدان، پیمان رجبی عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان همدان به مناسبت بزرگداشت روز معلم و گرامی‌داشت مقام استاد با خبرنگار استانی ایسکانیوز به مصاحبه پرداخت و گفت: ما روز معلم و گرامی‌داشت مقام استاد و یاد و خاطره‌ی استاد شهید آیت‌الله مرتضی مطهری را زنده نگه می‌داریم، تمامی خاطرات بنده در طی چندین سال تدریس همه‌اش شیرین بوده است و اصلا خاطره تلخی نداشتیم، خدا را شاکرم که لحظات خوبی را همراه با دانشجویان عزیزمان در مقاطع مختلف دکتری و ارشد و... داشته‌ایم.
رجبی با گریزی به فرمایشات مقام معظم رهبری اذعان کرد: مقام معظم رهبری جمله ای دارند که می‌فرمایند: دست توانای معلم است که چشم انداز آینده ما را ترسیم می‌کند، اگر می‌بینید که امیرمؤمنان(ع) می‌فرماید: (من علمنی حرفاً فقد صیرنی عبداً؛ هرکس چیزی به من بیاموزد، مرا غلام خویش کرده است.) این بیان برای ما درس است تا معلمان، قدر خود را بدانند و تشخیص دهند که چقدر، وجود آنها در سرنوشت یک ملت مؤثر است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی همدان خاطر نشان کرد: ما همیشه در حال یادگیری هستیم، من به عنوان یک استاد هر زمانی سرکلاس باشم به دانشجوها میگم که قرار نیست تدریس بنده به صورت یک طرفه با شما درمیان گذاشته شود، قرار هست من هم از شما مطالب بسیاری یاد بگیرم و این امر دو طرفه است.
وی افزود: در درجه اول یک استاد باید با دانشجویان صمیمی باشد و صحبت‌هایشان را درک کند، مخصوصا نسل جدیدی که به هر دلیلی با تفکراتی فراتر و متفاوت‌تر از گذشته قدم به عرصه تحصیل گذاشتند، هر چقدر ارتباط ما با دانشجویان بهتر باشد، شرایط تحصیل برای دانشجوها تسهیل‌تر می‌شود و دانشجویان می‌توانند بدون استرس و راحت و با رغبت فراوان در کلاس‌ها شرکت کنند و از همه مهم‌تر اظهار نظر کنند، بنده همیشه به دانشجویان خودم اجازه آزاد بودن در بیان نظراتشان را داده‌ام و همیشه شنوای اظهار نظر آنها هستم، حتی اگر نظرشان مخالف باشد یا مبنای علمی نداشته باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی همدان گفت: با وجود شرایط فعلی مخصوصا در دانشگاه آزاد اسلامی از جمله مباحث مربوط به مسائل معیشتی، مسائل رفاهی، مسائل علمی و ارتقا اساتید در دانشگاه آزاد اسلامی اگر به گذشته برگردم به دلیل علاقه‌مند بودن به معلمی، باز همین مسیر زندگی را انتخاب می‌کردم.
پیمان رجبی گفت: در سال های اخیر نگاه های مثبتی همیشه برای اساتید بوده است منتها با توجه به فاصله‌ای که در بحث معیشت و حقوق و دستمزد اساتید زحمتکش دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه‌های دولتی وجود دارد، قطعا یک مقداری این اختلافات و این فاصله‌ها که زیادتر هم می‌شود همه چیز را از حالت انصاف و اعتدال خارج می‌کند و می‌توان گفت که تبعیض‌هایی که بین دستگاه‌ها وجود دارد روز به روز بیشتر خواهند شد، دستگاهی که هست منظورم دانشگاه‌های دولتی با دانشگاه آزاد اسلامی است، هرچند که دانشگاه آزاد اسلامی متکی بر فقط شهریه دانشجو و مباحث مربوط به برخی از درآمدهای غیر شهریه‌ای است و مثل دانشگاه‌های دولتی به شیر نفت وصل نیستند که مستقیما از جیب دولت بخواهند دریافت هزینه داشته باشند ولی خب همان زحمت را که اساتید در دانشگاه آزاد اسلامی می‌کشند اساتید دانشگاه‌های دولتی هم می‌کشند و حتی چندین برابر زحمت اساتید در دانشگاه آزاد اسلامی بیشتر است انشالله دانشگاه بتواند که شرایطی را به وجود آورد که این فاصله کمتر شود.
رجبی اشاره کرد: فرهنگ‌سازی و معلمی اصلا یک رکن فرهنگ‌ساز جامعه ما است. از معلمی که در پیش دبستانی دارد زحمت می‌کشد و مربی‌ایی که آنجا هست تا آموزگاران عزیز در دبستان، دبیران در دوره اول و دوم متوسطه و اساتید گرامی در مقاطع مختلف تحصیلی در دانشگاه، جامعه را و در واقع انسان‌ها را می‌سازند و نقش بسیار بسیار پررنگی در به وجود آوردن فرهنگ‌های خوب و فرهنگ‌های غنی دارند، الحمدالله از دیرباز کشور ما با تمدن چندین هزار ساله و همینطور با مبانی اصیل اسلامی و با توجه به شرایطی که در جامعه ما و ارزش‌هایی که برای ما از احترام بسیار بالایی برخوردار هست و مباحثی که در قرآن کریم ما در خصوص فرهنگ سازی بهش پرداخته شده‌است، هرچند که حالا رسانه و سازمان‌های دیگه و خود نهاد خانواده هم هست ولی قطعا معلم های ما در این زمینه نقش بسیار بسیار مهم دارند.
استاد دانشگاه گفت: تا آنجایی که برای بنده شرایطش فراهم باشد چه دانشجویان پسر چه دانشجویان دختر را راهنمایی می‌کنم حالا گاهی اوقات خارج از ساعات کلاسی یا به صورت پیام در شبکه‌های اجتماعی که برای بنده حقیر می‌فرستند یا به صورت حضوری مباحثی را مطرح می‌کنند، گاهی اوقات مشورت‌هایی خواهند داشت در خصوص ادامه تحصیل، انتخاب رشته تحصیلی در مقاطع بالاتر و همینطور حتی گاهی اوقات در خصوص بحث ازدواج شده در حد توان و بضاعت فکری و تجربه کاری خودم مباحثی رو خدمت دوستان مطرح کردم.
وی اضافه کرد: هر شغلی دشواری‌ها و سختی‌های خاص خودش را دارد یکی اینکه شما باید اول مجهز باشید از نظر توانمندی علمی، نحوه‌ی تعامل و برخورد با دانشجو، فهمیدن دانشجو و... شما به عنوان یک استاد هم باید روانشناس باشید هم باید مشاور باشید هم باید متخصص باشید هم باید پدر یا برادر باشید و به قول معروف در کل انسان تاثیرگذاری باشید و آن ارتباط‌هایی که دارید انجام می‌دهید بایست یک مبنای منطقی و درستی را داشته باشند، باید برای مطالعات مباحث تخصصی وقت بیشتری گذاشته شود.
رجبی تصریح کرد: توکل بر خدا و عشق و علاقه به کار و عشق و علاقه‌ای که به نسل جوان هست مهمترین نکته اصلی استمرار ما در این مسیر است، طبق نظرسنجی‌هایی که انجام می‌شود توسط دانشگاه نسبت به بنده حقیر و بقیه اساتید و همینطور لطف و محبتی که دانشجویان نسبت به ما دارند اکثریت قریب به اتفاق بچه‌ها نظر مساعد و خوبی را نسبت به بنده حقیر داشته‌اند.
رجبی بیان کرد: گاهی اوقات خلاقیت هایی که برای معلم‌ها وجود دارد، دست خود معلم ها یا اساتید است، منتها در تصمیم گیری‌هایی که در سطوح بالاتر مدیریتی گرفته می‌شود نقش معلم‌ها باید دیده شود. مثلا در حوزه آموزش و پرورش به نظر من معلم‌ها بهتر است که مدیرشان را خودشان انتخاب کنند یا مثلا رئیس یک ناحیه یا اداره آموزش و پرورشی را خود معلم‌ها انتخاب کنند، ای کاش شرایطی فراهم می‌شد که اساتید خودشان به اتفاق از بین دو، سه یا چند نفر از همکاران بتوانند یک رئیس انتخاب کنند و به قابلیت‌ها، توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها و سایر موارد توجه کنند.
وی افزود: باید اذعان کنم گاهی اوقات بعضی از مدیرانی که برای آموزش و پرورش یا برای دانشگاه‌های ما از طرف مسئولین بالادستی به کار گمارده می‌شوند مناسب این جایگاه نیستند.
رجبی در پایان اشاره کرد: دانشجو موتور محرکه کشور هست و وقتی که متعهد، متخصص و توانمند و علاقه‌مند به فراگیری موضوعات روز دنیا خودش را نشان دهد و خودش را بعد از اینکه انشالله فارغ التحصیل می‌شود در بحث کار، تولید، ثروت و... نشان دهد و در امر انسان سازی، جامعه سازی و رشد و تعالی کشور خودش و خانواده خودش شرکت کند، همیشه بانی برگ برنده ما می‌شود، حالا افرادی که ممکن است بنا به دلایلی هدفی را درست و حسابی ترسیم نکرده باشند خب این انتقاد به آنها وارد هست که وقتی کسی می‌خواهد بدون هدف وارد عرصه علم و دانش مخصوصاً دانشگاه شود چه دخترش چه پسرش، قطعا با چالش هایی روبرو خواهد شد و در خصوص دانشگاه هم پیشنهاد ما این است که انشالله به روزترین رشته‌های دانشگاهی با شرایط مناسب برای فراگیری علم و دانش که الحمدالله در اکثر دانشگاه‌های ما فراوان هست ایجاد شود تا دانشجو از همه امکانات دانشگاه بهره ببرد و بتواند به درستی مهارت آموزی کند.
خبرنگار: مینا سلطانیان‌دانا
انتهای خبر/
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت